8 Nisan 2016 Cuma

KIZ GİBİ



Kız gibisin! dilimize nasıl girdiği muamma olan bu tabir yüzde doksan oranda bir işi kötü yapmak üzerine söyleniyor. Gülmenin dahi hakareti olan eril bir toplumda yaşıyoruz. Sadece biz değil bir çok toplum bu şekilde ataerkil. 

Orkid reklamı diğer reklamlar gibi tam olarak yarayı bulup eşeliyor. Bir tabiri ne kadar çok dile getirirsek kullanılan anlamını yitirmesini sağlayabiliriz. Nil' de tam olarak buraya değiyor. Kadın olmak, kız gibi yapmak kendi fikrimce bir iltifat haline gelmeli. Çünkü erkeklerden daha zorlu bir yaşam yaşıyorlar. Toplumun diğer cinsiyetçi tavırları ise; Erkekler yemek yapmaz, örgü örmez... Kadınlardan şoför olmaz, Bu arabayı kesin kadın kullanıyordur, Elinin hamuru ile kalkmış erkek işi yapıyor... Oldukça kötü tabirler.

Genel olarak kötü olarak kullanılan kız gibi tabiri kadınların ergenlik döneminde daha da kötü bir hal alıyor. Kadınlarda diğer insanlar gibi ergenlik çağında daha kırılgan ve depresif oldukları aşikar. Ve bu çağda onlara herhangi bir şekilde kız gibi sözcüğünü hakaret olarak söylüyorsan bu onun varlığına hakarettir. Kız olmak Nil Karaibrahimgil' in tabiri ile ne zaman dandik oldu.

Reklamda kadınlara daha soft renkler(beyaz gibi) giydirmişler, Etek giydirmişler. Biraz buraya dikkat çekmek istiyorum. Kadınlar regl oldukları dönemlerde daha hassas olup içe kapanırlar -genelde-. ve özellikle pantolon olmak üzere bu dönemde koyu giyinmeye dikkat ederler. Çünkü pedleri yeteri kadar iyi değilse sızıntılarda kötü görüntü verir. Orkid emicilik konusunda kendisine oldukça güvendiği için bu unsurları kullanmış.

Ve reklamda Nil Karaibrahimgil' in oynaması da önemli. Nil yaptığı diğer şarkılarda da kadınları yüceltmeye çalışmıştır. Tek taşımı kendim aldım gibi, ben buraya çıplak geldim gibi, bütün kadınlar toplandık gibi... hem bu açıdan feminist bir kadın hemde daha önce de orkid reklamında oynadığındaki verimden ötürü bu reklamda da başarı sağlamıştır. 

Bu reklam sadece bir reklam değil aynı zamanda kamu spotu gibi milleti uyarıp uyandırmak içinde kullanılmıştır. Nasıl mı? tüm insanların düşüncelerini almak için #kızgibi altında bir çok kişinin desteklerini almışlardır. Yani toplumsal bir hareket oluşturup aynı zamanda satışlarını da arttırmışlardır.

Bu reklam, Orkid' in Türkiye versiyonudur. Yurtdışında yapılan da insanlara deney de yapılmıştır. Kız gibi koş, kız gibi fırlat, kız gibi dövüş. Ve bu söylenenleri yetişkin insanların çoğu ve erkek çocukları bile kötü yapmak olarak algılayıp beceriksizce davranmaya çalışmışlardır. Aynı soru küçük kız çocuklarına söylendiğinde ellerinden geldiğinçe en iyi olanı yapmışlardır. Reklamlarının sonunda Bir kadın çıkıp "Bunların hepsini kız gibi yapıyorum çünkü ben bir kızım ve bu utanılacak bir şey değil öyleyse yapmaya devam edeceğim." diyor. 

"Kız gibi kelimesi ne zaman dandik bir şey haline geldi, yani bir şeyi kız gibi yapmak onu dandik yapmak nasıl oldu bilmiyorum. kim annesine beceriksiz olduğunu diyebilir ki?
Kelimelerin büyü olduğunu duymuştum, Kariyerinin büyük kısmında kelimeleri kullanan biri olarak söyleyebilirim ki kelimeler karşıdaki insana gerçekten büyü yaparlar. Ve biz eğer kız gibi kelimesini yalapşap yapmak, adam gibi kelimesini bir şeyi doğru düzgün yapmak olarak kullanırsak bu o kelimeleri cinsiyet ayrımına sokmak ve aynı zamanda kız gibi kelimesiyle karşı tarafı güçsüzleştirmek, küçümsemek demek olur. 

Peki ben bu kelimeyi nasıl değiştirmek istiyorum? Orkid' in sponsorluğundaki kız gibi kampanyasını görene kadar bende dilimdeki bu kelimenin farkında değildim. Bende bu kelimeleri duydum. İlk duyduğum ve son duyduğum zamanlar şu şekilde; ilk kez basketbol oynarken duydum, potaya basket attım. Sonra birisi bana "kız gibi attın" dedi. Herhalde bu karpuz gibi attığım için falan ve 13 14 yaşlarındaydım.ilk bestemi o zaman yapmıştım -i see the clouds, rain is caming- Son kez de maçta tribünde "kız gibi oynamayın be!" diye bağırdı birisi. 

Neden bu kelimenin üstünde bu kadar çok duruyorum? 10 yıl önce yine Orkid ile çocuk da yaparım kariyerde diye bir şarkı yaptık. Ve bu şarkı bizim hiç beklemediğimiz kadar kadınlara öz güven aşıladı
 Biliyorsunuz ki Dünya'da da Türkiye'de de kızların eksikliğini duyduğu bir duygu özgüven. İnsanlar özgüven duyduğu anlarda geometrik olarak sıçrama yaparlar. Bu yüzden kızlar için çok önemli olan bu duyguyu kız gibi kelimesi soyuyor, potansiyelimizi öldürüyor, ve bu kelime bizim cinsiyetimiz neden kötü bir şey yapmak olduğu anlamında kullanılıyor. Ben istiyorum ki bir şeyi kız gibi de tıpkı adam gibi olduğu gibi bir şeyi en iyi yapmak olsun, bir şeyi başarmak anlamına gelsin. Biz bir şeyi kız gibi yaptığımız için kendimizle gurur duyalım. Yapılan istatisliklere göre 16-24 yaş arası kızların %89' unu bu kelime yaralıyor. O zaman hep beraber bu kelimeyi yaralayan bir şey değil kanatlandıran bir şey haline getirelim"

Nil Karaibrahimgil 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder